پرسش و پاسخ های جنرال بیمه پارسیان:
خیر. بیمه نباید موجب سود و منفعت بیمهگذار شود. البته بیمه مشترك نزد چند شركت بیمه، به طوری كه مجموع ارزش بیمه شده نزد همه شركتها از ارزش واقعی تجاوز نكند مجازاست. این اصل مخصوص بیمههای اموال و مسؤولیت است و در بیمههای اشخاص میتوان چند بیمه نامه با سرمایههای دلخواه، خریداری كرد و از مزایای آنها بهرهمند شد.
بله. حتی اگر تلاش بیمهگذار هم نتیجه بخش نبوده باشد. اگر اشیای بیمه شده هم در حین نجات صدمه ببینند، باز جبران آن خسارت بر عهده بیمهگر است؛ البته این گونه هزینهها باید در حد متعارف باشد.
خیر. بیمهنامه كه سند قرارداد بیمه است باید كتبی باشد و هر گونه تغییر در مفاد آن به درخواست كتبی بیمهگذار و موافقت بیمهگر با صدور برگهای به نام الحاقیه صورت میگیرد.
طبق فتوای حضرت امام خمینی (ره)، بیمه عقدی است مستقل و تمام اقسام آن صحیح.
استهلاك و كهنگی بر اثر استفاده، بیمهشدنی نیست و هنگام پرداخت خسارت، استهلاك كسر میشود. زیرا ریسك بیمهپذیر باید اتفاقی و احتمالی باشد در حالی كه استهلاك امری حتمی و اجتنابناپذیر است.
بله. صندوق مستقلی به نام صندوق تأمینخسارتهای بدنی در بیمه مركزی ایران وجود دارد كه وظیفهاش پرداخت غرامت و هزینه به اشخاص ثالثی استكه به علت بیمه نبودن وسیله نقلیه یا فرار كردن یا ناشناخته ماندنمسؤول حادثه، نمیتوانند خسارت خود را از شركتهای بیمه دریافت كنند.
طبق ماده11 قانون بیمه، قرارداد باطل است، خسارت پرداخت نمیشود و حق بیمه دریافتی نیز قابل استرداد نیست.
با خرید بیمه حوادث مسافرت.
هر شخصی در زندگی روزمره خود، ممكن است با حوادث گوناگونی مواجه شود. برخی از این حادثهها، خوشایندند كه به آنها شانس میگویند و بعضی ناخوشایند كه ضرر و زیان به دنبال میآورند و ریسكخوانده میشوند. راههای گوناگونی برای برخورد با ریسك وجود دارد. برای مثال، برخی از آنها را میتوان حذف كرد یا كاهش داد؛ از بعضی اجتناب كرد یا خنثی نمود یا اینكه ریسك را نگه داشت. ولی مهمترین و مؤثرترین روش برای مقابله با ریسك، انتقال آنها به شركتهای بیمه است. با بیمهكردن جان، مال و مسؤولیت خویش میتوان عواقب زیانبار مالی ریسك را به بیمهگر منتقل كرد.
بیمهگذار برای دریافت خسارت كامل، باید اموال خود را به ارزش روز بیمه كند. در صورتی كه این دسته از بیمهگذاران، اموال خود را به ارزش دفتری منهای استهلاك مالی بیمه میكنند كه معمولا كمتر از ارزش واقعی است و طبق ماده10 قانونبیمه، خسارت به نسبت ارزش بیمهشده به ارزش واقعی پرداخت میشود
بیمه، افزون بر رفع تشویش خاطر، دلهره و نگرانی از حوادث زیانبار احتمالی آینده، دارای خصلت تعاون و كمك به هم نوع است.
بیمه حوادث انواع مختلفی دارد كه برخی از آنها به شرح زیراست:
1- تمام اوقات
2- ناشی از كار
3- زندگی خصوصی
4- ورزشی
5- رانندگی
6- مسافرت با هواپیما
7- مسافرت با هرنوع وسیله نقلیه
8- سرنشینان وسایل نقلیه موتوری زمینی.
هر شخصی‌كه هنگام حادثه، سرنشین وسیله نقلیه بیمهشده، باشد اعم از راننده و سایر سرنشینان و بر اثر حادثه وسیله نقلیه بیمهشده جان خود را از كف بدهد یا مصدوم و مجروح شود، بیمهگر با توجه به شرایط بیمه مبلغی به عنوان غرامت به بازماندگان بیمه شده یا خود وی پرداخت خواهدكرد.
بیمه‌ای است كه به همراه بیمه نامه شخص ثالث، صادر میشود و بیمه مستقلی نیست. در این بیمه، مسؤولیت راننده وسیله نقلیه مورد بیمه در مقابل اشخاصی كه بر اثر حوادث ناشی از وسیله نقلیه مذكور دچار آسیبهای جسمانی، اعم از فوت، نقص عضو یا جرح میشوند، به شرط آنكه طبق قانون دیات، دیه به آنان‌تعلق گیرد، تا حد مقرر مشمول این بیمه میشود. ملاك تشخیص مسؤول حادثه، میزان دیه و اشخاصی كه دیه به آنها تعلق میگیرد و همچنین هزینه معالجه، رأی محاكم ذی صلاح است.
قانون بیمه اجباری مسؤولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در ایران، كلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی را مسؤول جبران خسارتهای بدنی و مالی می‌داند كه بر اثر حوادث وسایل نقلیه یا محصولات آنها به اشخاص ثالث وارد میشود. بنابراین، دارندگان وسایل نقلیه مزبور موظفند مسؤولیت خود را بیمه كنند. از آنجا كه میزان خسارت پرداختی از بابت بیمه نامه اجباری ممكن است كافی نباشد، مازاد بر آن را شركتهای بیمه به صورت اختیاری بیمه میكنند. در حال حاضر بر اساس بیمه نامه اجباری شخص ثالث حداكثر خسارت مالی قابل جبران2،000،000ریال و حداكثر خسارت جانی قابل پرداخت50،000،000 ریال است، مازاد بر آن، به صورت اختیاری بیمه میشود.
اعتبار بیمه نامه از ساعتی كه در قرارداد قید شده، آغاز میشود، به شرط آنكه بیمهگذار حق بیمه تعیین شده را پرداخت كند. اگر شركت بیمه با پرداخت اقساطی حق بیمه موافقت نماید، اعتبار آن با پرداخت نخستین قسط حق بیمه شروع میشود و بیمهگر از زمان اعتبار بیمه متعهد جبران‌خسارت وارده ناشی از خطر بیمهشده است.
1- آتش‌سوزی، انفجار و صاعقه.
2- سرقت كلی اتومبیل و طبق شرایط بیمهنامه، سرقت لوازم اضافی و غیره.
3- واژگون شدن و تصادف وسیله نقلیه.
4- هزینه ایاب و ذهاب ایامی‌كه اتومبیل برای بازسازی در تعمیرگاه است.
1- آتش‌سوزی، انفجار و صاعقه.
2- سرقت كلی اتومبیل و طبق شرایط بیمهنامه، سرقت لوازم اضافی و غیره.
3- واژگون شدن و تصادف وسیله نقلیه.
4- هزینه ایاب و ذهاب ایامی‌كه اتومبیل برای بازسازی در تعمیرگاه است.
تا پنج روز از تاریخ اطلاع خود از وقوع‌حادثه؛ قبل از اینكه آثار حادثه از میان برود و بیمهگر بتواند كارشناس خود را برای ارزیابی خسارت و میزان تعهد خود اعزام كند.
هركسی ممكن است به سبب انجام عملی یا خودداری از انجام عملی موجب زیان اشخاص دیگر شود و ملزم به جبران آن باشد. استفاده از اتومبیل نیز ممكن است سبب بروز خسارت و زیان به اشخاص ثالث شود. با بیمه مسؤولیت مدنی شخص ثالث بیمهگر جبران چنین خسارتهایی را بر عهده میگیرد.
از مهمترین آثار اقتصادی بیمه، حفظ توان مالی بیمهگذار درخصوص اموال و تأسیسات متعلق به اشخاص یا دولت است كه جزئی از ثروت ملی محسوب میشوند.
انسان همیشه در اندیشه تأمین معیشت خانواده خویش پس از مرگ است. كسانی كه برای بازماندگان خود، اندوخته‌ای دارند، با خاطری آسوده زندگی میكنند اما آنها كه ثروتی ندارند نگران آینده فرزندان خود هستند. بیمه عمر و حوادث، راه حل رفع این نگرانی است. با پرداخت حق بیمه معینی كه تنها درصدی از درآمد انسان را تشكیل‌می‌دهد، میتوان آینده خانواده را تأمین كرد. استفاده كنندگانی كه نام آنها را بیمهگذار اعلام كرده، بی‌درنگ می‌توانند بعد از فوت بیمه شده، بی‌آنكه نیاز به انحصار وراثت باشد، سهم خود را از شركت بیمه دریافت دارند. زیرا سرمایه بیمه عمر، ما ترك محسوب نمیشود و مالیات بر ارث نیز بدان تعلق نمی‌گیرد.
پیشرفت بیمه، موجب رفاه و افزایش سطح زندگی مردم میشود. همچنین آینده قشرهای آسیب‌پذیر را از طریق ارائه تأمین در مقابل‌انواع حوادث، از كارافتادگی، پیری، هزینه ازدواج، پرداخت هزینه تحصیلی فرزندان و پرداخت سرمایه بیمه عمر به صورت یكجا یا به شكل مستمری به بیمه شده یا استفاده كنندگان تضمین می‌كند.
سه نوع: بیمه‌بدنه؛ بیمه شخص ثالث و بیمه حوادث سرنشین.
اگر چهار مورد زیر برای بیمهگر ثابت شود، خسارت را میپردازد :
1- خطر بیمه شده اتفاق بیفتد
2- بر اثر تحقق خطر بیمه شده، خسارت وارد شود
3- سارت وارده مستقیم از خطر بیمه شده ناشی شود
4- اموال خسارت دیده، همان اموالی باشد كه بیمه شده است (بیمهگذار در هنگام اعلام خسارت باید فهرست اموال خسارت دیده و میزان تقریبی خسارت وارده را به بیمه‌گراعلام كند)
كسانی كه مالك یا استفاده كننده از اموال منقول و غیرمنقول باشند یا قانون مسئولیت خسارت وارده به اشخاص ثالث را بر عهده داشته باشند، دارای نفع بیمهپذیر هستند و می‌توانند آن را بیمه كنند.
حادثه عبارت است از واقعه ناگهانی شدید كه مستقیم بر اثر یك نیروی خارجی و بدون اراده بیمه شده سبب فوت، نقص عضو یا صدمه جسمانی وی شود. ترس و وحشت، صدمه محسوب نمیشود و صدمات عصبی تنها اگر ناشی ازآسیب های عضوی باشند، مشمول بیمه می‌گردند.
حداكثر تعهد بیمهگر، خسارت وارده است به شرط آنكه اموال بیمه شده به ارزش واقعی بیمه شده باشد و در روز حادثه نیز همان ارزش را داشته باشد. به‌هرحال، تحت هیچ شرایطی خسارت پرداختی در طول اعتبار قرارداد از رقم بیمه شده تجاوز نخواهد كرد.
خانه و اثاث آن را خطرهای مختلفی تهدید میكنند كه همه این خطرها قابل بیمه شدن هستند، مانند: آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه، سیل، طوفان، زلزله، سرقت، تركیدگی لوله‌آب، خرابیهای ناشی از برف و باران، شكست یا تركیدگی شیشه و غیره.
خطرهایی هستند كه خسارت ناشی از آنها جزو تعهد بیمهگر نیست. این‌خطرها كه استثنائات استاندارد نامیده میشوند، عبارتند از :
1- خطر جنگ
2- خطر انرژی هسته‌ای و مواد رادیو اكتیو
3- خطر برخورد امواج صوتی
بیمه مركزی ایران، علاوه بر نظارت، كنترل و هدایت امر بیمه در كشور، وظیفه حفظ حقوق بیمهگذاران و بیمه‌شوندگان را نیز برعهده دارد.
طبق ماده 12 قانون بیمه، اگر ارائه اطلاعات نادرست عمدی باشد، بیمهنامه باطل است و خسارت پرداخت نمیشود و حق بیمههای دریافتی نیز قابل استرداد نیست. در صورت غیرعمدی بودن، خسارت به نسبت حق‌بیمه دریافتی به حق بیمه واقعی پرداخت میشود.
طبق قانون هركس مال غیر را تلف كند یا سبب تلف مال غیرشود، مسؤول است و باید خسارت آن را جبران نماید. از طریق بیمه مسؤولیت، خسارت وارده به اشخاص ثالث جبران میشود.
سرمایه گذاری‌ها در مقابل انواع خطرها از طریق بیمه تضمین میشود و در صورت بروز خسارت، شركت بیمه آن را میپردازد.
شركت بیمه، خسارت را به پول نقد پرداخت می‌كند، مگر اینكه حق تعمیر یا جایگزینی مورد بیمه در بیمهنامه پیش بینی شده باشد. در آن صورت بیمه گر باید در مدت متعارف، تعمیر یا جایگزینی را انجام دهد.
مؤسسه‌های بیمه، از محل جمع‌آوری حق بیمه‌ها، ذخایری را برنامه‌ریزی‌می‌كنند كه این ذخایر، خود منبع عظیم سرمایه‌گذاری است. برابر قانون، این ذخایر، در بخشهای‌مختلف اقتصادی سرمایه‌گذاری میشوند به نحوی كه علاوه بر تأمین سود تضمین شده برای بیمهگذاران به سهولت قابل تبدیل به وجه نقد است و به شكوفایی اقتصاد نیز یاری می‌رساند.
طرفین قرارداد عبارتند از :
1- بیمهگذار كه خریدار بیمه‌است
2- بیمهگر كه فروشنده بیمه است ، یعنی همان شركت بیمه.
هرگاه تأسیسات زیربنایی كه از محل ذخایر محدود ارزی ساخته شده (مانند نیروگاه ها، سدها و مجتمعهای صنعتی) بر اثر حادثه‌ای دچار خسارت شود، به سهولت خسارت وارده تأمین و نیاز ارزی آن از محل آن بخش از خسارت كه از شركتهای بیمه اتكایی خارجی دریافت می‌گردد، تأمین‌می‌شود.
درصد یا مبلغی از خسارت است، و جبران آن برعهده خود بیمهگذار. وجود بیمه نامه نباید موجب سهل انگاری بیمه گذار شود. بیمهگذار، همان طور كه از اموال خود مراقبت می‌كند باید از اموال بیمه شده هم مراقبت به عمل آورد. وجود فرانشیز موجب‌می‌شود كه بیمهگذار در حفظ و نگهداری موضوع بیمه جدی باشد. فرانشیز موجب حذف خسارتهای‌جزئی میشود كه به تبع آن هزینه‌های اداری و عملیاتی بیمهگر كاهش می‌یابد.
سه نوع :
1- شرایط عمومی
2- شرایط خصوصی
3- شرایط ویژه
شرایط عمومی، شرایطی است كه برای تمام بیمهگذاران یك رشته یكسان است و در پشت بیمه نامه‌چاپ میشود (مانند شرایط عمومی بیمه آتش سوزی، شرایط عمومی بیمه بدنه‌اتومبیل و …)
شرایط خصوصی، مخصوص یك، بیمه گذار معین است و مشخصات بیمه گذار، موضوع بیمه، حق بیمه، خطرهای بیمه شده، مدت قرارداد (شروع و خاتمه) و میزان تعهد بیمه گر در آن قید میشود.
شرایط ویژه نیز، مخصوص‌موارد خاصی است كه بین بیمه گر و بیمه گذار توافق میشود (مانند بیمه بودن یكی از خطرهای استثنا شده).
كارت سبز، بیمه مسؤولیت مدنی آن دسته از دارندگان وسایل نقلیه موتوری است كه به خارج از كشور مسافرت میكنند و ممكن است در كشور مقصد یا در كشورهای در بین راه، به اشخاص ثالث، خسارت مالی و جانی وارد آورند. در این صورت دفتر كارت سبز كشور محل وقوع حادثه، خسارت اشخاص ثالث را جبران می‌كند؛ خسارت پرداختی، از كشور صادر كننده كارت سبز، پس‌گرفته خواهد شد. به طور خلاصه كارت سبز، بیمه شخص ثالث بین المللی است و مركز دفتر بین المللی كارت سبز در لندن، قرار دارد.
به موجب ماده 10 قانون بیمه، هر گاه بیمه گذار اموال خود را به كمتر از قیمت واقعی بیمه كند یا بر اثر افزایش قیمت در روز حادثه سرمایه بیمه شده كمتر از ارزش واقعی باشد، خسارت به نسبت مبلغ بیمه شده به ارزش واقعی پرداخت خواهد شد.
هزینه‌های روز افزون درمانی، به ویژه هزینه‌های جراحی و بستری شدن در بیمارستان، یكی از مشكلات جدی خانواده هاست. این هزینهها را با پرداخت حق بیمه سرانه معینی می توان بیمه كرد.
مورد بیمه، موضوع بیمه یا بیمه شده هر سه به یك مفهوم است : اموال، مسؤولیت یا شخصی است كه تحت پوشش بیمه‌ای قرار میگیرد.
در بازار بیمه علاوه بر خریداران بیمه (بیمهگذاران) و فروشندگان (شركتهای بیمه) گروهی هستند كه واسطه تلقی میشوند. این گروه عامل ارتباط بین بیمه گر و بیمه گذار هستند كه عبارتند از: نمایندگان و دلالان رسمی (كارگزاران). نمایندگان، نماینده شركت بیمه تلقی می‌شون دو به حساب شركتی كه نماینده آن هستند فعالیت میكنند. ولی دلالان می‌توانند با تمام شركتهای بیمه همكاری داشته باشند. تأیید صلاحیت دلالان رسمی با بیمه مركزی ایران است و پس از این تأیید است كه پروانه دلالی صادر میشود. شركتهای بیمه نیز پس از تأیید بیمه مركزی ایران برای نمایندگان خود گواهینامه فعالیت صادر میكنند.